Erik Budama, Erik (Prunus domestica), gülgiller familyasına ait bir meyve türü olarak bilinmektedir. Prunus domestica meyveleri, daha çok Kafkasya ve Hazar Denizi çevresinden dünyaya yayılmıştır. Romalılar, Doğu'ya yaptıkları seferlerle birlikte erik ağacını Avrupa ülkelerine ve oradan da Amerika'ya götürmüşlerdir. Kültür çeşitlerini oluşturan erik ağacı, Doğu erik türlerinin ithaliyle bu ülkelerdeki yerli yabani erikler arasında çok sayıda melezler yapılmasıyla çeşitlenmiştir. Erik türleri genel olarak olgunluk zamanlarına göre erkenci, orta mevsim ve geçci; kullanım şekline göre ise sofralık, kurutmalık ve mutfaklık olarak ayrılmaktadır. Bu ayrım, birçok amaç için kullanıma elverişli olanları daha önemli hale getirmiştir. Erik yetiştiriciliğinde kaliteli ve bol ürün alabilmek amacıyla toprak işlenmesi, sulama, gübreleme gibi tedbirlerin yanı sıra her yıl erik budama işleminin de yapılması zorunludur. Budama işlemi yapılmayan erik ağaçlarında;
Bu nedenlerden dolayı erik budama işlemi, meyvecilikte karlılık oranını artırmak amacıyla yapılması gereken en önemli bakım tedbiridir. Erik ağaçlarında budama işlemi, dal kesme, dal eğme, dal seyreltme, uç alma ve dalların açı genişletme veya daraltma işlemlerini içerir. Bu işlemler genel olarak şu amaçlarla yapılır:
Erik Budama Ne Zaman Yapılır? Erik ağaçlarında budama işlemi, genel olarak kış dinlenme döneminde, havaların çok soğuk olmadığı zamanlarda yapılır. Ege ve Akdeniz bölgeleri gibi kışın çok soğuk geçmediği yerlerde budama işlemi sonbaharda, ağaçlar yapraklarını döktükten itibaren yapılır. Kış sonuna doğru ağaçlar uyanıncaya kadar erik ağacı budama işlemi devam eder. Erik ağaçlarında budama işlemi, ağaçların kaliteli çiçek açmasını ve kaliteli meyve vermesini etkiler. Genç erik ağaçları, taçsız olarak düz bir fidan halinde dikilir. İlk yıllarda, gövdeden çıkan yan dallara karışılmaz. Sadece, kök boğazından çıkan sürgünler temizlenir. Erik ağaçlarının kısa boylu ve kısa dallı olması, erken ve bol meyve verimini etkiler. Gençleştirme budaması, erik ağaçlarında yeniden kuvvetli sürgünler meydana getirerek yeni taç teşkili oluşturmak için yapılır. Bu şekilde erik ağacının verimi yeniden artırılacağı gibi, ağaçta oluşan meyvelerin kalitesi de yükseltilmiş olur. İhtiyarlamış ve ölmeye yüz tutmuş erik ağaçlarında gençleştirme budaması gerçekleştirilmez. Gençleştirme budamasında erik ağacının budamaya karşı dayanıklılığı da göz önünde bulundurulur. Gençleştirme budaması ilk olarak kurumuş olan dallarda, sıklaşmış ve birbirine binmiş dallarda uygulanır. Geri kalan dallara ise kısaltma budaması yapılır. Bu şekilde erik ağacının tacı küçültülmüş ve yeniden kuvvetli sürgünlerin oluşumu sağlanmış olur. Bazı erik ağaçlarında, budama yapılması sonucu olarak, çift katlı bir taç oluşur. |